“Peer Gynt”, Edvard Grieg, arr. James Curnow.

Grieg schreef in 1874 de muziek voor Peer Gynt in opdracht van Henrik Ibsen, ter begeleiding van diens gelijknamige toneelstuk. Hij schreef hiervoor twee suites van elk vier delen. Wij spelen hiervan de eerste suite met de delen:

- Ochtendstemming geeft de mystiek van de Noorse schemernachten weer, als het in de zomer nooit helemaal donker wordt en de luchten prachtig van het warme oranje-rood van de avondzon over gaan in het koelere roze-rood van de ochtendstond.

Het geeft een sfeerbeeld van de omgeving waarin Peer Gynt zich beweegt.

- Ase’s dood beschrijft de scène waarin Peer’s moeder Ase sterft.

- Anitra’s dans, hier is Peer Gynt vermomd als profeet terechtgekomen in de woestijn. Grieg zet hier een Arabische prinses neer, waarmee Peer wegloopt. Ze berooft hem echter van al zijn goud en juwelen en verdwijnt.

- In de hal van de bergkoning, Peer komt in het land van de trollen terecht. Op mysterieuze wijze weet hij aan de monsters te ontsnappen terwijl de hal van de bergkoning instort door het gelui van de kerkklokken.

Het verhaal van Peer Gynt is eigenlijk voor het eerst vastgelegd door Peter C. Asbjörnsen. Hij heeft de legenden en volksvertellingen die van generatie op generatie werden doorgegeven op papier gezet. Uit deze vertellingen is de figuur van Peer Gynt ontstaan zoals Ibsen hem heeft neergezet in zijn toneelstuk.

Peer Gynt is een egoïstische boerenjongen, een rokkenjager en een avonturier; roekeloos, losbandig en onverantwoordelijk maar met een grote dosis charme. Hij ontvlucht zijn dorp nadat hij zich de woede van de bewoners op zijn hals heeft gehaald door de bruid Ingrid te roven, omdat Solvejg het meisje waar hij verliefd op is niet met hem wil dansen.

Hij trekt vervolgens de hele wereld rond, belandt telkens in benarde situaties waar hij zich ook weer uit weet te redden en keert uiteindelijk oud en berooid terug naar zijn vaderland, waar Solvejg nog steeds op hem wacht.

Afgelopen zomer ben ik in Noorwegen geweest in het Gudbrandsdal dat doordrenkt is van Peer Gynt: Peer Gynt-wegen, -hutten, -hotels, -gerechten, -musea etc. Uiteindelijk kwam ik in het gebied Rondane dit standbeeld tegen. Hierop is Peer Gynt te zien terwijl hij, volgens eigen zeggen, gezeten op een rendierbok via de smalle bergkam van de Gendin de afgrond in davert:

…Jaagt dan met een reuzensprong

Naar beneden in de diepte!

Achter ons de zwarte steilte,

Onder ons een grondeloos diep!…

Marjan de Vries-Rubingh.